Almmuheaddjisuodjaleapmi
Almmuheaddjisuodjaleapmi addá suoji muhtin boasttogeavahusaid almmuheaddjiide. Almmuheaddji lea olmmoš, guhte barggus oktavuođas fuomáša Eurohpá uniovnna dahje álbmotlaš rievtti rihkkuma ovdamearkka dihte almmolaš skáhppomiin, ruhtadanbálvalusain, borramušgálvvuid dorvvolašvuođas dahje golaheaddjisuojis ja dahká das almmuhusa almmuhankanálii. Boasttogeavahusaid birra almmuheapmi lea dehálaš almmolaš ovdui čuohcci áitagiid ja duođalaš áruid ovddalgihtii eastadeami dihte.
Almmuheaddjisuodjaleami vehkiin almmuheaddjit sáhttet almmuhit boasttogeavahusaid birra dorvvolaččat ja nu, ahte sin identitehta lea suddjejuvvon. Diehtu almmuheaddji identitehtas lea suollemassan doalahahtti diehtu maiddái almmuhusa joatkkagieđahallamis.
Almmuheaddjisuodjaleapmi vuođđuduvvá almmuheaddjisuodjalanláhkii (suomagilli) ja Eurohpá uniovnna almmuheaddjisuodjalandirektiivii (suomagilli).
Almmuheaddjisuodjaleapmi gieldá vuostedoaimmaid almmuheaddji vuostá. Bargoaddi ii sáhte ovdamearkka dihte heajudit almmuheaddji bálvalangaskavuođa eavttuid, heaittihit almmuheaddji bálvalangaskavuođa dahje luopmudit almmuheaddji almmuhusa geažil.
Almmuheaddji suodjaleapmái leat golbma almmolaš eavttu:
- Almmuheaddjis lea almmuheami áigge ákkastallon sivva jáhkkit, ahte rihkkumii guoski diehtu doallá deaivása.
- Rihkkumii guoski diehtu gullá almmuheaddjisuodjalanlága heivehansuorgái.
- Almmuheaddji almmuha barggus oktavuođas fuomášuvvon boasttogeavahusa birra.
Makkár boasttogeavahusaid birra almmuhusa sáhttá dahkat?
Almmuhusaid sáhttá dahkat Eurohpá uniovnna dahje álbmotlaš rievtti rihkkumiin, mat
- leat ráŋggáštahttit
- sáhttet dagahit čuovvumušmávssu dahje
- sáhttet duođalaččat dorvvohuhttit almmolaš oavddu ollašuvvama.
Almmuhusaid sáhttá dahkat čuovvovaš surggiin fuomášuvvon boasttogeavahusain:
- almmolaš skáhppumat earret bealuštan- ja dorvvolašvuođaskáhppumat
- finánsabálvalusat, -buktagat ja -márkanat
- ruhtabassama ja terrorismma ruhtadeami eastadeapmi
- buvttadorvvolašvuohta ja gáibádusaidmieldásašvuohta
- johtolatdorvvolašvuohta
- birassuodjaleapmi
- suonjardan- ja atomafápmodorvvolašvuohta
- borramušgálvvuid ja fuođđariid dorvvolašvuohta sihke ealliid dearvvasvuohta ja buresbirgen
- Eurohpá uniovnna doaimmaid birra dahkkojuvvon soahpamuša 168 artihkkalis oaivvilduvvon álbmotdearvvasvuohta
- golaheaddjisuodji
- priváhttavuođa ja persovdnadieđuid suodji
- fierbme- ja diehtovuogádagaid dorvvolašvuohta.
Lassin almmuhusaid sáhttá dahkat
- Eurohpá uniovnna opmodatdikšumii dahje goluid ollašuhttimii dahje uniovnna sisaboađuid dahje opmodaga čoaggimii guoski njuolggadusaid rihkkumis
- veahkkeruđaid dahje stáhtadoarjagiid mieđiheapmái, geavaheapmái dahje ruovttoluotta bearramii guoski njuolggadusaid rihkkumis
- gilvvohallannjuolggadusaid rihkkumis
- fitnodagaid ja servošiid vearronjuolggadusaid rihkkumis dahje ordnestallamiin vearroovdduid oažžuma várás
- golaheaddji suddjema várás ásahuvvon láhkaásaheami rihkkumis.
Heivehansuorggi spiehkastahkan láhka ii goittotge heivehuvvo rihkkumii, mii guoská dálkkaslága njuolggadusaide priváhtta olbmo persovnnalaš dálkasiid buktimis riikii dahje sosiálafuolahusa bálvalanássamis ja beavttálmahtton bálvalanássanovttadagas, muhtin olbmuid orgánaid, gođđosiid ja sealaid dálkkasdieđalaš geavahusas addojuvvon lága njuolggadusaide dahje muhtin rájáid rasttildeaddji dearvvasvuođafuolahusas addojuvvon lága njuolggadusaide. Loga lasi almmuheaddjisuodjalanlága 2 paragráfa 2 momeantta heivehansuorggi spiehkastagain.
Boasttu dieđuid almmuheapmi iešdáhtos lea ráŋggáštahtti, ja das sáhttá čuovvut vahátbuhtadangeatnegasvuohta.
Makkár olbmuide almmuheaddji suodjaleapmi addojuvvo?
Almmuheaddjisuodjalanlága mieldásaš suodji addojuvvo almmuheaddjái, guhte almmuha barggus oktavuođas fuomášuvvon boasttogeavahusas.
Almmuheaddji sáhttá leat
- bargo- dahje virgegaskavuođas
- iehčanas ámmátdoalli
- oasusdoalli
- servoša dahje foandda stivrra dahje hálddahusráđi lahttu dahje fitnodatjođiheaddji
- eaktodáhtolaš bargi
- hárjehalli.
Almmuheaddji sáhttá maiddái dahkat almmuhusa barggu ovdal dollojuvvon ráđđádallamiid dahje jo nohkan barggus áigge dáhpáhuvvan rihkkumis. Almmuhusa sáhttá dahkat, vaikko ráđđádallamat eai livčče dolvon barggu álggaheapmái.
Lassin suodji addojuvvo olbmui, gii veahkeha almmuheaddji almmuhanmeannudeamis dahje lea oktavuođas almmuheaddjái ja lea maiddái váras iežas barggu dahje sajádaga dihte gártat vuostedoaimmaid čuozáhahkan almmuhusa geažil. Dákkár olmmoš sáhttá leat ovdamearkka dihte bargosaji luohttámušolmmoš, luohttámušválddálaš, bargosuodjalanválddálaš, eará bargoveaga ovddasteaddji dahje almmuheaddji soahpamušguoibmi, bargoskibir dahje fuolki.
Gosa almmuhus dahkkojuvvo?
Organisašuvnnas fuomášuvvon boasttogeavahusas almmuheapmi dahkko vuosttaš sajis dan organisašuvnna siskkáldas almmuhankanálii. Almmuhusa sáhttá dihtto dáhpáhusain dahkat maiddái vuoigatvuođakánsleradoaimmahaga čohkkejuvvon olgguldas almmuhankanálii dahje njuolgga doaibmaválddálaš virgeoapmahažžii.
Vuoigatvuođakánsleradoaimmahat sirdá čohkkejuvvon olgguldas almmuhankanálii dahkkojuvvon almmuhusaid doaibmaválddálaš virgeoapmahažžii, mii dutká almmuhusa ja álggaha dárbbašlaš doaibmabijuid.
Loga lasi vuoigatvuođakánsleradoaimmahaga čohkkejuvvon olgguldas almmuhankanála birra.